14 Aukcja Prac na Papierze (Sztuka dawna) / 27 października 2018

5. Stanisław Ignacy Witkiewicz | Portret męski, między 7 a 20 IV 1934 r.

Strona głównaAukcje archiwalne14 Aukcja Prac na Papierze (Sztuka dawna)Portret męski, między 7 a 20 IV 1934 r.
powrót
5
Portret męski, między 7 a 20 IV 1934 r.

Stanisław Ignacy Witkiewicz (1885 Warszawa - 1939 Jeziory na Polesiu)

Portret męski, między 7 a 20 IV 1934 r.

pastel, papier brązowy, 63,60 × 48,20 cm,
sygn., dat. i opisany u dołu: Ign Witkiewicz
1934 IV (T.B) NΠ NP. + (piwo.herb)
Wzmiankowany: Stanisław Ignacy Witkiewicz 1885–1939. Katalog dzieł malarskich, oprac. I. Jakimowicz, Suplement: I. Prace zidentyfikowane, poz. 24, s. 156 jako Portret pana z bródką, IV 1934
Ekspertyza witkacolog dr Anny Żakiewicz

Oferowany w katalogu pastel Witkacego został uwieczniony na zdjęciu przez Franciszka Czerwińskiego, który prowadził swój zakład fotograficzny w Nowym Sączu i na prośbę artysty prowadził dokumentację fotograficzną powstałych w tym miejscu portretów. W korespondencji z państwem Heleną i Franciszkiem Maciakami, u których Witkacy gościł podczas pobytu w Nowym Sączu w pierwszych tygodniach kwietnia 1934 r., zwany był Franzem von Czerwińskim. W tym okresie artysta wykonał portret żony Czerwińskiego, natomiast podczas następnej wizyty w 1938 r. również samego Franciszka w stroju oficera I Pułku Strzelców Podhalańskich oraz ich syna Stanisława. Zdjęcie oferowanego pastelu przetrwało do lat 80. XX w. w archiwum fotografa i zostało udostępnione w 1988 r. na potrzeby przygotowywanego wówczas przez Irenę Jakimowicz we współpracy z Anną Żakiewicz katalogu podsumowującego dorobek artystyczny Witkacego („Stanisław Ignacy Witkiewicz 1885–1939. Katalog dzieł malarskich”, oprac. I. Jakimowicz, Suplement: I. Prace zidentyfikowane, poz. 24, s. 156 jako „Portret pana z bródką”, IV 1934.). Nowosądecki okres w twórczości Witkacego zaowocował powstaniem aż 50 portretów, z czego połowa została zidentyfikowana dzięki dokumentacji fotograficznej pochodzącej z zakładu Czerwińskiego.
„W okresie od 7 do 20 kwietnia w 1934 r. Witkacy przebywał w Nowym Sączu, gdzie realizował szereg zamówień portretowych. Z uwagi na konserwatywne upodobania tamtejszych klientów wizerunki te są niezwykle starannie rysowane, z wielką dbałością o uchwycenie zarówno wyglądu zewnętrznego modeli, jak i ich charakterystyki psychologicznej. Ich wykonanie było pracochłonne, więc artysta – jak donosił w listach do żony – pił wówczas dużo herbaty, której przypisywał właściwości wzmacniające, pozwalające na odbywanie nawet 3–4 seansów portretowych dziennie. Nadmierne pobudzenie z kolei, zwane przezeń „herbatozą”, chętnie łagodził piwem. Portret zawiera adnotację o spożyciu obu tych napojów, które najwyraźniej spełniły swoje zadanie. Wizerunek jest starannie opracowany, podkreśla też indywidualne cechy modela – lekką asymetrię twarzy i cień uśmiechu widoczny zwłaszcza w lewym oku. Dzięki temu twarz sportretowanego mężczyzny ma niepowtarzalny wyraz i pokazuje mistrzostwo Witkacego w tym zakresie.”
Fragment ekspertyzy dr Anny Żakiewicz
Portret został wykonany w Typie B., który zgodnie z założeniami regulaminu Firmy Portretowej zakładał: „rodzaj bardziej charakterystyczny, jednak bez cienia karykatury. Robota bardziej kreskowa niż typu A., z pewnym podcięciem cech charakterystycznych (…). Stosunek do modela obiektywny.” (B. Zgodzińska-Wojciechowska, A. Żakiewicza, „Witkacy. Kolekcja dzieł Stanisława Ignacego Witkiewicza w Muzeum Pomorza Środkowego w Słupsku”, Warszawa 1996, s.33). Koszt wykonania takiego portretu wynosił 250 zł według przedwojennej waluty, co równało się ówczesnemu miesięcznemu wynagrodzeniu na przyzwoitym poziomie.

Stanisław Ignacy Witkiewicz
Syn Stanisława - malarza, krytyka i pisarza. Pseudonim artystyczny - Witkacy. Znany również ze swoich dokonań na polu literatury i dramatu. Wychowanek carskiego Korpusu Paziów w Petersburgu. Oficer gwardii carskiej w I wojnie światowej. W 1914 roku odbył długą podróż, ekspedycję naukową do Australii wraz z Bronisławem Malinowskim. Wychowany w aurze modernizmu w Krakowie i Zakopanem. Teoretyk sztuki, formista, współpracownik "Zwrotnicy", twórca teorii "Czystej Formy" - "....wartość dzieła sztuki nie zależy od uczuć życiowych w nim zawartych ani od doskonałości odtworzenia przedmiotów, a jedynie polega na jednolitości konstrukcji czystych elementów formalnych" Uważał, że twórczość artystyczna jest sposobem wyrażenia "Uczucia metafizycznego". Do połowy lat 20. tworzy malarskie fantazje, które dziś można określić jako pośrednie między modernizmem a surrealizmem. Od tego też czasu uprawia głównie twórczość literacką, która przyniosła mu z czasem światową sławę.
Tworzył prace malarskie w pracowni portretowej, gdzie obowiązywał cennik i wzory do zamówienia kolejnych "odejść" od realizmu portretowanej osoby na rzecz jej artystycznej wizji ekspresjonistycznej. Twórczość portretowa Witkacego była przez długi czas odbierana jako ekstrawagancja artystyczna i osobliwość. Weryfikację i potwierdzenie geniuszu artysty przyniosły następne lata. W 1983 roku wielki sukces w Paryżu miała jego wystawa w Centre Georges Pompidou. Artysta zginął tragicznie w 1939 roku. Popełnił samobójstwo w obliczu sowieckiego najazdu na Polskę, który potraktował jako koniec cywilizacji.
Czytaj więcej
Cena wylicytowana
92 000 zł
Zapytaj o obiekt
Chętnie odpowiemy na każde pytanie!
+48 58 550 16 05
Treści zawarte w niniejszej witrynie mają charakter wyłącznie informacyjny i nie stanowią oferty handlowej w rozumieniu art. 66 §1 Kodeksu Cywilnego.

Sopocki Dom Aukcyjny Sp. z o.o.

ul. Boh. Monte Cassino 43

81-768 Sopot

 

58 550 16 05

Licytuj on-line
dzięki naszej aplikacji!
Google PlayGoogle Playzobacz więcej
Newsletter
Dołącz do newslettera i bądź na bieżąco!
Zapisz się