pastel, papier, 61,5 × 46 cm w świetle passe-partout
sygn. i dat. u dołu: Ign. Witkiewicz 1930 IX (T.B)
Portret typu ?B? co zgodnie z regulaminem firmy portretowej Witkacego oznacza ?Rodzaj bardziej charakterystyczny, jednak bez cienia karykatury. Robota bardziej kreskowa niż typ A, z pewnym podcięciem cech charakterystycznych, co nie wyklucza ?ładności? w portretach kobiecych. Stosunek do modela obiektywny?.
(z Regulaminu Firmy Portretowej, Firma ?S. I. Witkiewicz, Warszawa 1928 r.)
Prezentowany portret namalowany został we wrześniu 1930. W połowie miesiąca Witkacy przeniósł się wraz z matką do słynnej willi Olma Białynickich-Birula przy ul. Zamoyskiego. W tym czasie sportretował również Helenę Białynickią-Birula (2 IX 1930), Stefana Szumana (IX), Stefana Glassa (IX?XI) oraz Irenę Landesman (IX).
Irena Jakimowicz, Stanisław Ignacy Witkiewicz 1885?1939, MN Warszawa 1990 r., str. 114-115.
Stanisław Ignacy Witkiewicz Syn Stanisława - malarza, krytyka i pisarza. Pseudonim artystyczny - Witkacy. Znany również ze swoich dokonań na polu literatury i dramatu. Wychowanek carskiego Korpusu Paziów w Petersburgu. Oficer gwardii carskiej w I wojnie światowej. W 1914 roku odbył długą podróż, ekspedycję naukową do Australii wraz z Bronisławem Malinowskim. Wychowany w aurze modernizmu w Krakowie i Zakopanem. Teoretyk sztuki, formista, współpracownik "Zwrotnicy", twórca teorii "Czystej Formy" - "....wartość dzieła sztuki nie zależy od uczuć życiowych w nim zawartych ani od doskonałości odtworzenia przedmiotów, a jedynie polega na jednolitości konstrukcji czystych elementów formalnych" Uważał, że twórczość artystyczna jest sposobem wyrażenia "Uczucia metafizycznego". Do połowy lat 20. tworzy malarskie fantazje, które dziś można określić jako pośrednie między modernizmem a surrealizmem. Od tego też czasu uprawia głównie twórczość literacką, która przyniosła mu z czasem światową sławę.
Tworzył prace malarskie w pracowni portretowej, gdzie obowiązywał cennik i wzory do zamówienia kolejnych "odejść" od realizmu portretowanej osoby na rzecz jej artystycznej wizji ekspresjonistycznej. Twórczość portretowa Witkacego była przez długi czas odbierana jako ekstrawagancja artystyczna i osobliwość. Weryfikację i potwierdzenie geniuszu artysty przyniosły następne lata. W 1983 roku wielki sukces w Paryżu miała jego wystawa w Centre Georges Pompidou. Artysta zginął tragicznie w 1939 roku. Popełnił samobójstwo w obliczu sowieckiego najazdu na Polskę, który potraktował jako koniec cywilizacji.
Czytaj więcej