Aukcja Militariów / 28 kwietnia 2018

37. Wojciech Kossak | Pojedynek

Strona głównaAukcje archiwalneAukcja MilitariówPojedynek
powrót
37
Pojedynek

Wojciech Kossak (1856 Paryż - 1942 Kraków)

Pojedynek

tusz lawowany, papier, 33 x 19,5 cm
sygn. l. d.: W. Kossak

Jak wiadomo z licznych listów Wojciecha Kossaka, malarz wielokrotnie się pojedynkował. Znany kobieciarz, już we wczesnej młodości wdał się w romans w młodą mężatką w Wenecji. Pisała o tym również jego córka, Magdalena Samozwaniec: (...) para spotykała się ukradkiem w sypialni owej damy, chociaż tuż za drzwiami spał ponoć jej prawowity małżonek... Kochankowie rozstali się, niemniej jednak po kilku miesiącach hrabina urodziła dziecko tak podobne do Kossaka, że mówiło się o tym nawet „na salonach”. Dama prawdopodobnie pod presją wyrzutów sumienia (lub plotek) powiedziała prawdę mężowi. Nie obyło się więc bez skandalu i wyzwania Kossaka na pojedynek. Trzeba było z tym jednak trochę poczekać, bo Kossak był jeszcze zbyt młody. Kochliwy artysta pewnie myślał, że jakoś mu się „upiekło” tym razem, a jednak po kilku latach, w Paryżu, gdzie wybrał się z niedawno poślubioną Marią z Kisielnickich (potrafiącą wybaczyć swemu mężowi niejedną taką historię), zjawili się dwaj sekundanci wysłani przez zranionego na honorze hrabiego. Pojedynek miał odbyć się w Lasku Bulońskim. Wystraszony Kossak zdawał sobie sprawę, kto będzie tu ofiarą, hrabia był ponoć świetnym myśliwym. Lecz odmówienie zadośćuczynienia groziło ogromną kompromitacją, nie było więc odwrotu. Na szczęście do tragedii nie dopuścił spowiednik, który oświadczył hrabiemu, że nie da mu rozgrzeszenia, jeśli ten nie zrezygnuje z zemsty. Chcąc nie chcąc, rozgoryczony i wściekły hrabia odrzucił broń na ziemię. (Magdalena Samozwaniec, Maria i Magdalena, Kraków 1956; cytowane za: Agnieszka Lisak, Miłość, Kobieta i małżeństwo w XIX w., Warszawa 2009).
Prezentowana praca to równie interesująca i nadal dosyć enigmatyczna historia pojedynku Wojciecha Kossaka z Włodzimierzem Kozłowskim. Ilustruje ona spór, którego przyczyną stało się zapewne poróżnienie przy alkoholu, na co wskazuje namalowana w górnej części pracy postać bogini Temidy, trzymającej oprócz swych atrybutów (waga, miecz i opaska na głowie) intrygującą butelkę oraz scenka kłótni. Tym razem Kossak pojedynkował się na szpady z Włodzimierzem Kozłowskim. Towarzyszyli im hrabia Łoś i Kruszewski po stronie Kossaka oraz A. Fredro i Kożuchowski (?) po stronie przeciwnika. Zgodnie z kodeksem honorowym, szpady musiały mieć jednakową długość, a przed pojedynkiem klingi należało zdezynfekować tamponami. Walka na białą broń toczyła się do pierwszej, drugiej bądź trzeciej rany lub też do całkowitego obezwładnienia przeciwnika (por.: W. Boziewicz, Polski kodeks honorowy, 1919). Jak widać na obrazie, pojedynek zakończył się zwycięstwem Wojciecha Kossaka i szczęśliwym odjazdem bryczkami, co sugeruje dolna część kompozycji.
Zapewne była to jedna z wczesnych przygód Wojciecha Kossaka, mająca miejsce w ostatniej ćwierci XIX wieku, a sportretowani to najprawdopodobniej: Włodzimierz Kozłowski (1858-1917), polski prawnik, ekonomista, poseł do Sejmu Krajowego Galicji oraz Rady Państwa (od 1889 r.), właściciel dóbr Zabłotce; Andrzej Maksymilian Fredro (1859-1898), wnuk Aleksandra Fredry, właściciel dóbr, literat, również kolega Wojciecha Kossaka z wojska; Kruszewski – w domniemaniu to Józef Skarbek Kruszewski (1856-1920), malarz zaprzyjaźniony z Wojciechem, absolwent krakowskiej SSP, twórca rysunków satyrycznych publikowanych m. in. w Ananasie i Nowościach Ilustrowanych.

Wojciech Kossak

W 1871 roku przerwał naukę w krakowskim gimnazjum i podjął studia w SSP w Krakowie, pod kierunkiem Władysława Łuszczkiewicza. Trzy lata później, w 1874 roku, wyjechał na dalsze studia do Monachium. Tam nauki pobierał u Aleksandra Straehubera, Aleksandra Wagnera oraz Wilhelma Lindenschmita. Studia malarskie kontynuował w Paryżu w latach 1877–1883. W roku 1895 wyjechał do Berlina, gdzie wraz z Julianem Fałatem namalował panoramę pt. Berezyna. Dzieło to odniosło bardzo duży sukces, a sam cesarz Wilhelm II namówił Kossaka do pozostania w Berlinie, w którym artysta faktycznie przebywał do 1902 roku. Pracował także na dworze Franciszka Józefa II. W roku 1913 objął stanowisko profesora warszawskiej Szkoły Sztuk Pięknych. Uczestniczył w wielu wystawach krajowych, między innymi w Krakowie, Lwowie, Warszawie, a także i zagranicznych – na paryskich Salonach, w Budapeszcie, Pradze, Londynie i Petersburgu. Kossak jawił się jako niezrównany malarz scen batalistycznych i historycznych. Gloryfikował w nich wojsko polskie: ułanów, szwoleżerów, legionistów. Szczególnie chętnie i ze znawstwem malował konie.

Czytaj więcej
Zapytaj o obiekt
Chętnie odpowiemy na każde pytanie!
+ 48 58 301 05 54
Treści zawarte w niniejszej witrynie mają charakter wyłącznie informacyjny i nie stanowią oferty handlowej w rozumieniu art. 66 §1 Kodeksu Cywilnego.

Sopocki Dom Aukcyjny Sp. z o.o.

ul. Boh. Monte Cassino 43

81-768 Sopot

 

58 550 16 05

Licytuj on-line
dzięki naszej aplikacji!
Google PlayGoogle Playzobacz więcej
Newsletter
Dołącz do newslettera i bądź na bieżąco!
Zapisz się